sábado, 2 de mayo de 2020

36.- CONTRACAPA.

                                                EPÌLOGO

Finalizando este 6 blog, rematamos con iste proxecto de recuperaciòn patrimonial da parte septentrional da Serra do Xistral. 

Lonxe de seguila explorando, preferimos queva nosa aportaciòn fique eiquì.

Nesta porciòn de mundo limitado pola estrada Ferreira-Viveiro a parte Norte; a estrada do Cadramòn (Santa Filomena) cara o Onsolar no Sul; a estrada Ferreira- Abadin no Leste e as terras de Silan-Besteburiz-Zarza no Oeste.

Mais todo o eiqui expresado necesitarà unha revisiòn constante; coa aportaciòn de novos datos, rectificaciòn de outros, apertura de novas frontes, mellora dos textos e de imàxenes...

È iste un mero e sinxelo traballo de investigaciòn  para o presente , mais  pensado para o futuro. Para que lles sirva @s nov@s investigador@s como referencia.

Para el@s vai enfocado este traballo libre , do que sò o inquedo povo galaico serà o seu dono e quen o levarà adiante para en conxunciòn con outros ttaballos realizados; nun futuro cada vez màis pròximo; sexan capaces de recuperar, anovar e poñer en vslor este inmenso tesouro que è a Serra do Xistral.

Manolo Camba Gayoso

domingo, 26 de abril de 2020

35.- ( Zona 3F) ONSOLAR . XENERALIDADES

                                ONSOLAR

                              Xeneralidades


3F- ONSOLAR

B) XENERALIDADES
Vertente Sul ( ate os 900 m ) e Oeste ( ate os 800 m ) e noroeste ( 814 m ) do Alto de Onsolar ( 1041 m). Fin do noso traballo.

B.1.1 TERRA

B.1.2- Orografía.- Terras Altas. Pico de Onsolar coas suas vertentes sul, oeste e noroeste.
B.1.3 Outeiros. - Pico Onsolar de 1041m
B.1.4..- Chairas.- Noroeste de 814 m, e en xeral todo o noroeste que abarca, baixando escalonadamente.

B.2.1 VEXETACIÓN

B.2.2 Tipo monte
Propio das terras altas. Monte baixo a erba alta.
B.2.3. Especies crecemento .- Non.

B.3.1.- .1.1 AUGAS
B.3.2 .- Cauces e Concas..Afluente do Rio Veiga
B.3.3 .-Depresións – Depresion do afluente do Veiga, e en xeral algus pliegues no oeste, creadis por Regatos ocasionais.
B.3.4 .- RutasSuleste-Noroeste
B.3.5.- Berces.- .- Afluente do Rio Veiga 3F/B/6
B.3.6.- Fontes.-  Non constan oficialmente.

C) HÁBITAT

C.1.1.- Cercados, Marcos, etc. Peches lonxitudinais e separatorios da pista que vertebra a zona.
C.1.2.- Camiños principais .-  Os clasicos pasos das terras altas.

D) TOPONIMIA.-

E) XACIGOS
.

b) As Seccións

Sección A
1.- Xeografía.- Inicio de suaves plataformas de baixada mais achairadas que as da seccion B.
2.- Patrimonio.- .- Sección sen investigar.
Sección B
1.- Xeografía.- Inicio de suaves plataformas de baixadas que se van agrandando conforme a baixada.
2.- Patrimonio.- Sección sen investigar.

Sección C
1.- Xeografía.- .Aba descendente con pliegues depresivos ocasionais.
2.- Patrimonio.- .Sección sen investigar.

Sección D
1.- Xeografía.- Pico do Onsolar . Tramo da pista eólica.
2.- Patrimonio .- Sección sen investigar.



                                                FINAL
Despois de Onsolar, o mundo sigue, pero nòs paramos.Diste xeito damos por rematado este traballo pola parte septentrional da Serra do Xistral no que non tivèramos mellor mestre que estes dignìsimos cotos desta maxistral cordilleira de sonos.
Asi que sen màis preàmbulos, rematamos e daquela baixamos pola pista cara o Santuario de Santa Filomena, no sempre nacente Cadramòn. 
Somos conscentes dos tesouros inda sen descubrir da outra parte da Fraga Vella, mais nòs paramos. 
Paramos para retornar a Vilacampa, o inicio, o berce de todo este traballo, para de novo desde ali cara adiante, irmos revisando, co xeito de agrandar, desenrolar e crear novos camiños, conceptos, definicions, etc,  que nos leven a poder ollar doutros xeitos moi diferentes  os moitos tesouros xa relatados. Sempre para seguir sprendendo.
Pois nunca houbo mellor mestre.

Daquela en Onsolar ficamos...
Porque...
Quen muito abarca, pouco apreta...
e inda asi....

Pista de baixada cara Santa Filomena.

Abaixo  as primeiras depresiòns da Fraga Vella.

Alèn da Fraga Vella, a historia continùa.

Adeus!!!

Adeus, que me vou marchar....



34.- ( Zona 2F) LAMOSO. XENERALIDADES

LAMOSO
Xeneralidades

2F- LAMOSO

B) XENERALIDADES
A ringleira norte – sul do longo pasillo racha e torce cara a esquerda ( Alto da Pena da Cadela cara Onsolar), para continuar lonxitudinalmente a través da Pedregosa pola Cume do Cabaleiro ( 925 m) , Penas do Seixo ( 902 m), etc.

B.1.1 TERRA

B.1.2- Orografía.- A zona mais alta das estudadas.
B.1.3 Outeiros. - Alto da Pena da Cadela ( 1017 m) Alto de Onsolar ( 1041 m )
B.1.4..- Chairas.- Alongadas e pequenas chairas parten do pasillo central dos Picos.

B.2.1 VEXETACIÓN

B.2.2 Tipo monte
Monte baixo . Capa de erba longa sobre terreo pedregoso.
B.2.3. Especies crecemento .- Non.

B.3.1.- .1.1 AUGAS
B.3.2 .- Cauces e Concas..Norte o Rio Porto do Rio, e Sul o Polfra.
B.3.3 .-Depresións – O Rio Polfra deixa a depresión do Lamoso, o pé da chaira do Chan de Lamoso.
B.3.4 .- RutasNoroeste-Sul ( Polfra) e Oeste-Leste ( Porto do Rio).
B.3.5.- Berces.- .- Porto do Rio ( B/1) e Polfra ( C/6)
B.3.6.- Fontes.-  Non constan oficialmente.

C) HÁBITAT

C.1.1.- Cercados, Marcos, etc. Non
C.1.2.- Camiños principais .-  Non

D) TOPONIMIA.- Onsolar, Pena da Cadela, Lamoso, Pedragosa, Cabaleiro.

E) XACIGOS

                                                              Zona non estudada

                                        b) As Seccións

Sección A
1.- Xeografía.- A pista fai unha pequena curva antes de adentrarse nos terreos das Estacións TV no Alto da Pena da Cadela.
2.- Patrimonio.- .- Pequena extensión achairada onde escomenza a profunda depresión do Polfra.
Sección B
1.- Xeografía.- Aba uniforme.
2.- Patrimonio.- Sección non estudada

Sección C
1.- Xeografía.- . Continua a pista e pasa a rentes do Alto de Onsolar.( 1041 m)
2.- Patrimonio.- Posiblemente exista algun tipo de estructura na depresión do Porto do Rio Polfra. Na sua parte superior fica o Chan de Lamoso.

Sección D
1.- Xeografía.- Aba uniforme que deixa uns pliegues do terreo.
2.- Patrimonio .- Continuación da depresión do Polfra. Sen estudar.


                                       DEPRESIÓN DO POLFRA



Moi preto do Chan de Lamoso, unha fonda depresiòn màrcanos o final do noso traballo.


As furnas, covas, etc. O seu recordo faisenos moi perto...
Unha fonda pegada da natureza, sen dubida moi aproveitada dende tempos inmemoriabeis.

Unha constante a tèr en conta nos estudos da Serra do Xistral

sábado, 25 de abril de 2020

33.- ( Zona 1F) PORTO DO RIO ( 5 ) OS ASENTAMENTOS

                OS ASENTAMENTOS DO PORTO DO RIO 



Nesta Àrea , ocupada dende as èpocas mais tempranas da nosa historia, ofrecenos ( ademais das ideais coordenadas xeogràficas de habitabilidade) , as condiciòn propias que preceden a calqueira tempraneiro asentamento que dende o paleolitico e en sucesion enczdenada, ocupara estas terras.

Imonos achegando dende a imaxe anterior, o recodo do Regato onde situamos o epicentro do asentamento. Detràs do mesmo fica un peche.

Unha longa e estreita fervenza  sinaliza o povoado e os refuxios ( centro-dereita da imaxe)


Todo esta baixo o denominador comùn desta estrana figura, que ven do inicio da pista eòlica ( arriba, na cruz). Abaixo, a flecha indicanos o epicentro do asentamento, pois creemos que toda esta area definiriamola como un grande asentamento en si mesmo.

Nesta ampliacion ds imaxe anterior vemolo con mais claridade.

Vaiamos agora un chisco  cara o sul . A flecha marcanos un peche. Na parte inferior ollamos a pista asfaltada que sube dende Santa Filomena, no Cadramòn.

Baixemos Cara a fouce, o recodo do Rego, onde situamos o epicentro do poboado.

Todavia pòdense ver partes fos refuxios , moi deterioradas.

Unha longa e estreita fervenza  sinaliza o povoado e os refuxios ( centro-dereita da imaxe)

Detalle

Mantemos as nosas reservas nas estructuras atopadas.

Situandonos dende o centro do povoado, vemos na parte superior o outeiro referencial.

Existen varios conxuntos liticos semellantes a èste, que son consideradas como màmoas.

A natureza dànos unhs idea da sua estructura. Fican xuntos, enclavados na mesma beira do Rego.

È ahi o deixamos. Con esa incògnita. A nosa labor è a de informar , non a de escarbar.
                                                PECHE 

Vaia por ultimo unha imaxe do peche existente no lado contrario do asentamento.


32.- ( Zona 1F ) PORTO DO RIO ( 3 ) AS PLATAFORMAS

OS ASENTAMENTOS DO PORTO DO RIO  
As Plataformas 


Anchas e longas plataformas ocupan esta àrea. Sin entrar en divagaciòns, imos limitarnos a expoñer as suas situaciòns e o que atoparemos nos seus pasos. No pico (flecha) sul fica o epicentro do grande povoado.




En primeiro termo, un dos tramos norte da plataforma, que vanse agrandando conforme baixamos.


Vista contraria a anterior: a plataforma bifùrcase en dous tramos . Agora, fixadevos no outeiro o dondo da dereita. Imos falar del nas seguintes imaxenes.

Outeiro bastante relevante coronado por un complexo pètreo. Detalle do mesmo.

Complexo petreo k pon fin a este longo outeiro. Como todo centro referencial, ten moi boa vista: a dereita ollamos a plataforma que baixa cara o povoado.

Vista xeral do outeiro. Unha plataforma o cruza lonxitudinalmente para rematar nun segundo complexo pètreo.    No fondo, os peches do Brañòn.

Vista da longa plataforma que cruza este outeiro o longo.

Outra vista da mesma plataforma.

Outra vista mais da mesma no final do outeiro, que bate coa plataforma que viña conxuntamente coa pista dos muiños. Deste pequeno tramos falamos a continuación.


Como continuación da anterior, ( no fondo arriba  a esquerda ollamos o final do outeiro de referencia ) situámonos neste tramo inicial de baixada da plataforma que vén dos muiños. Nesta imaxe a vemos como  100 m antes de chegar o povoado, a plataforma cùrvase....

Retrocedamos un tramo nesta plataforma; segun apártase da pista cara o derradeiro muiño eólico, esta plataforma vai enfilando a baixada, mais antes , no seu inicio, o seu caròn temos unha pegada de carro.








Xa para rematar, retrocedendo , imos o inicio da plataforma, que nós fixámola no berce tamén da pista dos 4 muiños eólicos. Esta longa plataforma vai o carón da pista, para a 150 m nun recodo, apártase para describir a figura que describíramos anteriormente, para baixar ate o povoado principal, o carón das fervenzas do Rego do Porto do Rio, tendo a sua esquerda o outeiro que actuaría como referencia do asentamento.


                         Restos Líticos no Alto dos Eólicos 


Chegamos tarde; como o clásico exército que cando vence o enemigo, elimina todo rastro da sua existencia, eiqui as empresas dos Éólicos gañaron a batalla. 
Aproveitaron o grande depósito lítico desta Área do Porto do Rio para desplazalo, pulilo, rebaixalo  e reconvertilo en masa para as suas pistas con toda impunidade; diste xeito destrozaron para culto e negocio dos catro xeneradores alí instalados unhas  importantísimas probas históricas destes altos, cuias pedras pola sua antiguedade e formas, gardaban segredos importantes dos asentamentos ou monumentos alí creados polos nosos devanceiros.
Nestas poucas imaxenes, ( temos moitas mais ) vanvos unha ideia do que andamos a falar. Están no outeiro onde instalaron os 4 muiños, nomeadamente entre o 3 e o 4. Pola pista que fixeran para o acceso do mantenemento dos catro, podedes ollar que o seu carón avanza unha plataforma que vai directa cara o asentamento paleolítico ( fotos anteriores ) , non sen antes debuxar unha estrana forma  que veremos na seguinte entrada.

Restos k fican dispersos, en grupo ou en unidades. 

Voltamosva resaltar a antiguedade das pedras.

Pedra fincada apuntando cara o norde. No fondo, o outeiro do czmiño do Porto do Rio

Novo gtupo. Moitas mais ficaran enterrsdas ou formando parte das plataformas.

Añadir leyenda

No fondo, o Terreiro




viernes, 24 de abril de 2020

31.- ( Zona 1F ) PORTO DO RIO . ( 2 ) A PISTA DE BAIXADA O LUGAR DO PORTO

                    PORTO DO RIO ( 2 )
A Pista de baixada cara o Lugar do Porto do Rio en ruta cara a Necrópolis das  Forcadas

Non podemos ofrecervos o mapa enteiro desta Zona, polo que dividirèmola en duas partes,:
1) A mais corta, no norde;  que comprende a Veiga de Muràs , zona fèrtil entre o Rio do Porto e a base do monte Terreiro; onde distinguimos a pista que baixa cara o Lugar do Porto xunto os outeiros que colle...

...e 2) no sul. A parte dos asentamentos dunha ocupaciòn dende o Paleolìtico. Consta de dous outeiros alongados en clara definiciòn descendente cara o Rego do Porto.


Eiquì vemolo con mais claridade:
Arriba: a pista que baixa cara os lugares habitados, collendo o outeiro 752.
A cruz: lugar exacto da ubicaciòn eòlica (4 muiños) onde temos restos lìticos interesantes e que chamaremos : "o outeiro dos eòlicos".
Flecha: lugar exacto do asentamento mais importante, aproveitando a fervenza e posterior recodo do Rego.
Mencion aparte son esas estranas plataformas alongadas que van unindo lugares concretos.



Contorna norde da pista co seu outeiro con un sendeiro circular no seu norde e  tendo na parte superior esquerda o monte Terreiro co seu camino de acceso dende as Cancelas.

O Terreiro a esquerda, a pista no centro e a dereita a pista cos 4 eolicos. No fondo, As Cancelas e a necròpolis das Forcadas (dereita)


Ampliaciòn da anterior.


Inicio da pista ( deixade os coches !!) co outeiro enfrente.

A dereita da pista, baixa o Porto do Rio

                                          O OUTEIRO
O Outeiro. Todavia sen investigar.

Recodo da pista no outeiro



                       A MARXE ESQUERDA DO CAMIÑO
Neste suave descenso, podrmos apreciar bò nùmero de pezas lìticas espalladas. No fondo, a Necròpolis das Forcadas e os historicos "peches" do Brañòn.
                        A MARXE DEREITA DO CAMIÑO
Despois de pasado o outeiro a nosa dereita, èrguese a terra descubrindo profundos camiños primitivos.


Toda esta àrea e un inmenso refuxio do Paleolìtico
 A BAIXADA FINAL CARA O LUGAR DO PORTO DO RIO
Finalmente, a pista ( repito: mellor sin coches!) baixa ate os Lugares habitados. No centro da imaxe, a estradiña que baixa cara o Albardo

36.- CONTRACAPA.

                                                EPÌLOGO Finalizando este 6 blog, rematamos con iste proxecto de recuperaciòn patrimo...